حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی، شامگاه شنبه 5 دی ماه در ادامه سلسله جلسات پاسخگویی به شبهات جدید قرآنی که در دارالقرآن علامه طباطبایی برگزار شد، گفت: یکی از پیش‌فرض‌های نویسنده کتاب نقد قرآن این است که قرآن به شدت تحت تاثیر فرهنگ و سنت و زبان عربی است مثلا فهم بسیاری از کلمات نیاز به آشنایی با سنن و فرهنگ عربی دارد که البته این بحث مشکلی ندارد چون کلیله و دمنه را هم بخواهیم بفهمیم باید به زبان آن دوره مراجعه کنیم.

وی ادامه داد: بسیاری از آداب و رسوم عربی به عنوان احکام اسلامی آمده و قرآن بسیاری از احکام را از آنها گرفته که برده‌داری و ماه‌های حرام، تحقیر زن و کاروان‌زنی، نحوه برخورد با دشمنان و ... نمونه‌هایی از آن است مثلا بت‌پرستی در عربستان بسیار رایج بود ولی در ایران، خدای واحد پرستیده می‌شد.

رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث المصطفی(ص) با بیان اینکه تعداد زیادی بت پرست به خصوص در هند و چین وجود دارد و اکثریت دنیا، هنوز هم مشرک هستند عنوان کرد: بارها در قرآن راندن کشتی ها به خدا نسبت داده شده است در حالی که آن وقت باد تنها مولد انرژی بوده است و امروز که انرژی هسته ای و ... به وجود آمده از قرن نامی در آن نیست بنابراین، این قرآن کار خود محمد است.

رضایی اصفهانی تصریح کرد: وی ادامه داده است وقتی اتفاقاتی می‌افتاد محمد آیاتی را بیان کرده و حتی از زندگی خصوصی خود مانند افک درباره عایشه مطالبی گفته و در مجموع محمد قادر نشده است که کتابی فرافرهنگی و همگانی بیاورد و ایشان تابع فرهنگ زمانه بوده است و ماخوذ از فرهنگ عربی و مخصوص جزیرة العرب است.

وی اظهار کرد: نویسنده وی با استناد به سحر و طرح مطالبی از آن در قرآن گفته است که سحر از خرافات باستانی است و قرآن نیز آن را مورد تایید قرار داده و درباره آن بحث کرده است.

طرح شبهه

رئیس مرکز تحقیقات قرآن کریم المهدی(عج) عنوان کرد: اصل حرف ایشان و پیش فرض او این است که هرچه در فرهنگ صدر اسلام بوده است خرافه است، دوم اینکه پیامبر(ص) و قرآن تحت تاثیر کامل فرهنگ عرب بوده است و سوم مطالب خرافی عربی وارد قرآن شده است؛ چهارم اینکه هر کتابی که از عناصر فرهنگ زمانه خود بهره ببرد خرافه و محکوم است؛ پنجم نمونه های متعددی مانند شان نزول، محیط زندگی پیامبر، بت پرستی و ... در این زمینه در قرآن وجود دارد و در مجموع قرآن مکان مند و زمان مند است و فرافرهنگی و همگانی و برای آیندگان نیست.

وی افزود: باید ببینیم منشا حرف سها چیست و آیا قبل از او هم مطرح بوده است که حداقل در دو مقاله ما به این بحث پرداختیم و نشان دادیم که این مطالب در مطالعات مستشرقان به وفور وجود دارد و حداقل 60 هزار نفر در غرب و اسرائیل و دیگر کشورهای اروپایی، در زمینه استشراق و به خصوص قرآن کریم تحصیل می‌کنند و دایرة المعارف لایدن و نمونه‌های دیگری از آن نوشته‌اند و چند کتاب نیز در این زمینه نوشته‌ایم.

رضایی اصفهانی گفت: نکته جالب این است که این حرف‌های سها بعدا وارد جوامع اسلامی شد و در مصر نصرحامد ابوزید و در ایران دکتر سروش این مباحث را خیلی دنبال کرد و در عراق نیز افرادی این کار را کرده‌اند که عموما تحت تاثیر مستشرقان بوده‎اند بنابراین ریشه این مطالب در غرب بوده است و سها آن‌ها را مرتب و منظم کرده است.

دیدگاه‌ها درباره تاثیرپذیری قرآن

عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) با بیان اینکه طرح این مطالب در غرب دلیل بر بطلان آن نیست تصریح کرد: در مورد تاثیرپذیری قرآن، سه دیدگاه وجود دارد که امروز هم مطرح است؛ یکی اینکه قر« هیچ ربطی به فرهنگ عربی ندارد که شاید این دیدگاه قابل دفاع نباشد زیرا حداقل اینکه قرآن از زبان عربی و ضرب المثل‌های آن استفاده کرده است و از ترکیبات نحوی، معانی، بیان و بلاغت و ... استفاده کرده و به جنگ ها و اصحاب پیامبر(ص) اشاره داشته و بحث کرده است پس نمی توان گفت که قرآن هیچ ربطی به فرهنگ زمانه نداشته است زیرا این مسئله کاملا هم طبیعی است وقتی کسی می‌خواهد برود چین تبلیغ کند باید به زبان آن‌ها حرف بزند و تبلیغ کند.

خدمات عقیدتی و اخلاقی قرآن

رئیس مرکز تحقیقات قرآن کریم المهدی(عج) بیان کرد: قرآن عناصر مثبت فرهنگ زمانه را پذیرفته است و برخی مانند بت پرستی و زنده به گور کردن دختران و ... و یا انحرافات جنسی و ... را رد کره است؛ برخی اخلاقیات غلط عرب مانند انواع نکاح ها و طلاق ها مانند ظهار را در سوره مبارکه مجادله مطرح و حتی برای آن کفاره شدید قرار داد تا از جامعه رخت بر بندد و حتی تثلیث و دو گانه انگاری یهودیان آن  دوره را رد کرده و یکی از خدمات قرآن به مسیحیت و یهودیت همین رد کردن عقاید باطل آنان است به گونه ای که حتی برخی روشنفکران امروز آنان تثلیث را رد می‌کنند.

وی افزود: عناصر مثبت از سه جا از جمله فطرت، عقل و ادیان منشا گرفته است بنابراین همه فرهنگ عربی از خودش نبوده است و برخی عناصر آن از دین حضرت ابراهیم(ع) بوده است مانند حج که مهمترین آن است و قرآن روش آن را تکمیل کرده است.

رضایی اصفهانی اظهار کرد: اعراب جاهلی در برخی آداب و رسوم تابع فرهنگ ادیان قبل بودند بنابراین قرآن آداب درست این فرهنگ را تایید کرد بنابراین قرآن گاهی آنقدر عناصر فرهنگی یهود و مسیحی را تایید کرد که برخی مستشرقان گفتند قرآن از کتب آنان اقتباس کرده است در حالی که قرآن عناصر مشترک که جبرئیل بر همه انبیاء نازل کرده است را تایید کرده که توحید و اصل نماز و روزه و ... از این جمله است که در ادیان مختلف شکل‌های آن متفاوات است.

وی افزود: سها یک شبهه کلی مطرح کرده بدون آنکه استدلالی برای آن بیاورد و تنها به ذکر نمونه‌هایی طبق میل خود پرداخته است در حالی که تایید عناصر فرهنگی مثبت امری طبیعی است و در یک بحث علمی نباید یک فرد یک طرف بحث را که موافق با نظر خود است بگیرد و به مابقی بی توجه باشد.

رضایی اصفهانی بیان کرد: در شان نزول یک قاعده کلی است که سبب نزول فایده مهمی مانند الغای خصوصیت دارد مثلا اگر قرآن درباره داستان پسرخوانده و ظهار بحث کرده است درست است که این مسئله مصداق دارد ولی باید از آن الغای خصوصیت کنیم تا در همه زمان ها و مکان ها بتوانیم از آن بهره ببریم.

این محقق قرآنی عنوان کرد: مثلا در بحث خمس و روح و زکات و ... درست است که سؤال از طرف یک نفر یا جمعی مطرح شده ولی پاسخ برای همه بشر تا روز قیامت است؛ درباره زندگی خصوصی پیامبر نیز وقتی از ایشان مطالبی طرح شده است در جایی یک کبرای کلی فرموده است که رسول الله اسوه حسنه برای همه است بنابراین وقتی فرمود ای زنان پیامبر وقتی می خواهید با مردان صحبت کنید با ناز و کرشمه صحبت نکنید آیا این تنها مختص به آنان است مطمئنا نه بلکه به در می‌گوید که دیوار بشنود.

مسئولیت دوچندان وابستگان به رهبر جامعه اسلامی

این قرآن‌پژوه تصریح کرد: این ایات می گوید وقتی کسی رهبر جامعه اسلامی شد همسرش و فرزندانش باید بیشتر از دیگران در مسایل اعتقادی و اخلاقی مراقب باشند به همین دلیل امروز هم رهبر معظم انقلاب به شدت از ورود فرزندانش به مسایل اقتصادی جلوگیری کند و حتی این مسئله برای همه افراد در مراتب خود ساری و جاری است و حتی برای یک امام جماعت و مبلغ دین و ... هم مصداق دارد و عذاب این افراد هم دو برابر است چون موجب انحراف دیگران هم می‌شود.

وی اظهار کرد: البته ما اختصاصات النبی مانند نماز شب و ...  داریم که چند مورد است و برپیامبر واجب بوده است ولی بسیاری از موارد برای این است که قرآن به پیامبر فرموده تا برای همه در مراتب خود مورد استفاده باشد.

بازتاب خبر در رسانه ها :

خبرگزاری ایکنا