نویسنده تفسیر مهر با بیان اینکه ۳۲۰ آیه قرآن از نظر تأویل، تفسیر و بطن درباره امام زمان(عج) است به بررسی شبهه نسخ مستشرقان درباره برخی آیات قرآن پرداخت و به آن پاسخ گفت.

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدعلی رضایی اصفهانی شامگاه شنبه اول خرداد در ادامه جلسات پاسخ به شبهات جدید قرآنی در دارالقرآن علامه طباطبایی(ره) گفت: آیات زیادی درباره امام زمان از نظر تأویل و تفسیر و ... آمده که از صد تا ۴۰۰ مورد برشمرده‌اند که ما ۳۲۰ مورد از این آیات را که روایات مربوطه آن وجود دارد احصاء کرده‌ایم.

وی افزود: برخی آیات که تفسیر آن هنوز محقق نشده است به صراحت درباره امام زمان است، مثلا تحقق تسلط اسلام بر ادیان دیگر هنوز محقق نشده و در زمان امام رخ خواهد داد بنابراین این آیه تنها با دوره ظهور قابل انطباق است.

دکتررضایی اصفهانی بیان کرد: برخی مانند آیه «بقیةالله ...» تطبیق بر حضرت شده است، که ذخیره الهی می‌تواند امام باشد، البته نقل شده که حضرت در کنار کعبه این آیه را خواهند خواند و گاهی هم برخی آیات مانند برخی حروف مقطعه و ... تأویل بر امام است.

رئیس مرکز تحقیقات قرآن کریم المهدی(عج) در ادامه به مسئله نسخ از دید سها پرداخت و گفت: وی می‌گوید نسخ در قرآن وجود دارد و توجیه‌گر تناقضات در قرآن و نشان‌دهنده ناآگاهی است؛ زیرا ما انسان‌ها ممکن است مطلبی را بگوییم و بعد از چند روز بفهمیم که اشتباه کرده‌ایم و حرفمان را اصلاح کنیم؛ پیامبر نیز برای رفع تناقض میان آیات و احکام نسخ را بیان کرده است.

این محقق بیان کرد: وی افزوده است که نسخ در انسان امری طبیعی است، ولی آیا در مورد خدا هم صحیح است؟ خیر در مورد خدا این معنا ندارد و خدا می‌تواند تصمیمی بگیرد که همیشه درست است و نسخ فقط در مورد غیر خدا محقق است.

رئیس دانشگاه عالی قرآن و حدیث المصطفی(ص) با استناد وی به برخی روایات نامعتبر اهل سنت مبنی بر اینکه برخی سوره‌ها مانند توبه بیشتر از سوره فعلی بوده و حذف شده است و یا آیه‌ای حذف شده، ولی حکم آن باقی است و یا برعکس حکم آیه نیست، ولی آیه در قرآن موجود است، عنوان کرد: مثلا در آیه قبله که ناسخ قبله بیت‌المقدس است پیامبر به دستور خداوند در مسجد ذوقبلتین در هنگام نماز به سمت کعبه چرخید؛ در اینجا آیه منسوخ در قرآن نیست، ولی ناسخ وجود دارد؛ در این زمینه چند دیدگاه وجود دارد؛ برخی گفته‌اند که در قرآن آیات منسوخ داریم که آیت‌الله معرفت هفت مورد و آیت‌الله خویی، یک مورد و برخی تا ۲۰ مورد برشمرده‌اند که البته آیت‌الله معرفت در اواخر عمر به طور کلی نسخ را رد کرد و گفت هیچ موردی از نسخ در قرآن وجود ندارد.

نسخی در قرآن نیست

وی ادامه داد: محققان اخیر شیعه و سنی معتقدند که در قرآن منسوخی وجود ندارد و قدما میان تخصیص و عام و خاص و مطلق و مقید با نسخ خلط کرده اند، ولی سها به دیدگاه اول که قدیمی تر است پرداخته که سخنی مبنایی است و اگر کسی مبنای قدما را نپذیرد کل شبهه بر هوا خواهد رفت.

حجت الاسلام رضایی اصفهانی بیان کرد: برخی گفته‌اند سوره احزاب و توبه بیشتر از آیات فعلی بوده و کم شده که وی از روایات تحریف و ضعیف بهره برده است؛ ولی عموم محققان قرآنی نسخ تلاوت را مستلزم تحریف دانسته‌اند و لذا هیچ کدام آن را نمی‌پذیرند.

این محقق قرآنی عنوان کرد: حتی صحابه و خود اهل سنت و دستگاه خلافت این حرف را از خلیفه دوم نپذیرفتند که آیه با حکمش نسخ شده باشد.

دکتررضایی اصفهانی اظهار کرد: قول سوم در زمینه نسخ این است که حکمی برداشته شود، ولی آیه آن باشد مانند آیه نجوا که حکمش از بین رفت، ولی خود آیه باقی است که قرآن‌پژوهان این نسخ را پذیرفته‌اند، ولی سها بحث را روی هر سه مورد برده و نسخ سوم را که بقیه قبول دارند کنار نهاده است.

وی افزود: نسخ، رفع حکم آیه است که از اول موقت بوده و خداوند از ابتدا موقت بودن حکم را می‌دانست و پیامبر هم می‌دانست، ولی به خاطر مصلحت و تربیت افراد ابراز نکرده است، مانند نسخه‌های مرحله‌ای پزشک.

نویسنده تفسیر مهر عنوان کرد: نسخ مستلزم ناآگاهی نیست، بلکه فوایدی دارد که به خاطر آن صورت گرفته است؛ البته وی احادیث نسخ اول و دوم را را از منابع نامعتبر اهل سنت آورده است، زیرا احادیث سوای از اینکه در شیعه و یا اهل سنت است مستلزم تحریف است و تحریف مخالف قرآن، آیات قرآن است و هر چیزی که مخالف قرآن باشد مردود است.

وی افزود: پس در جواب اینکه اول بسیاری نسخ را قبول ندارند؛ دوم اینکه مخالف قرآن است و سوم اینکه وی به روایات نادرست استناد کرده است.

حجت الاسلام رضایی اصفهانی اظهار کرد: آیات ناسخ و منسوخ قابل بهره‌برداری در هر دوره‌ای است زیرا قرآن تاریخ‌مند و زمان‌مند نیست؛ همچنین تعبیر ما «ننسخ من آیة» ممکن است مراد از آن آیه اصطلاحی نباشد، بلکه به معنای یک عالم و انسان بزرگ و ... باشد که خداوند وقتی آیه‌ای تکوینی را ببرد جایگزینی برای آن می‌آورد و ثانیا «ننسها» را نیز برخی اشتباه معنا می‌کنند.

وی تاکید کرد: پس نه آیاتی که بر وجود نسخ آورده بود و نه آیاتی که بر رد نسخ دلالت داشت آورده بود؛ بنابراین به این نتیجه رسیدیم که بحث نسخ که سها مطرح کرده، شبهات قابل جواب و رد کردن است؛ ضمن اینکه نسخ را به پیامبر ربط داده که اصلا قرآن کلام پیامبر نیست که بخواهد توسط ایشان نسخ شود.

بازتاب خبر در رسانه ها :

خبرگزاری ایکنا