به گزارش خبرگزاری فارس، بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در بحث عزادارى‌هاى ماه محرم و تأکید ایشان بر رعایت مصوبات ستاد ملى کرونا فصل‌الخطاب همه مباحث در این زمینه است. مرتضی نجفی قدسی با ارسال یادداشتی به تبیین موضوع محرم و کرونا پرداخته است که باهم می‌‏خوانیم:

بسم الله الرحمن الرحیم

«واتقوا فتنه لا تصیبن الذین ظلموا منکم خآصه واعلموا ان الله شدید العقاب»

بترسید از بلا و فتنه‏ای که چون فرا رسد تنها دامن ستمکارانتان را نخواهد گرفت و بدانید که خداوند سخت کیفر است.

ماه هاست جوامع بشری دچار ابتلایی به نام کرونا شدند که روز به روز در حال گسترش است و تاکنون حدود بیست میلیون نفر مبتلا و حدود هفتصد هزار نفر هم کشته شده اند و البته آمارهای غیر رسمی بسیار بیشتر است، بحث و سخن در این مقوله بسیار شده و کارشناسان گفته اند شاید با توجه به جهش‏ها و تغییراتی که در این ویروس رخ می‏دهد واکسن آن هم به این زودی‏ها فراهم نشود و احتمالا چند سال هم طول بکشد.

بحث بنده در این مقاله،  پیرامون این بیماری نیست که مربوط به پزشکان و متخصصان فن است و لیکن بحث ما از منظر دینی و مذهبی و چگونگی مواجهه با این ابتلاء هست.

سخنان اخیر ریاست جمهوری که به صراحتا تاکید بر اقامه عزاداری مجالس امام حسین علیه السلام حتی در شهرهایی که وضعیت قرمز و زرد را دارند و البته باید با رعایت پروتکل‏های بهداشتی باشد، محل نقد و نظر فراوانی واقع شده است و

 به نظرم این سخنان کافی و وافی نبود، و برداشت های غلطی از آن پدید آمده است و قطعا نیاز به اصلاح و تکمیل دارد.

نگارنده این مقاله، خود یکی از کسانی هستم که حدود یک ماه پیش مبتلای به کرونا شدم و روزها و شب‏های سختی را گذراندم و الحمدلله حیات مجدد یافتم و از طرفی بنده از زمان طفولیت در مجالس عزاداری سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام بزرگ شدم و در سفرهای اربعین هم شرکت کرده ام و علاقه شدید به مجالس روضه و عزاداری و هیئت دارم، اما نکاتی قابل تامل است که از باب احساس وظیفه مطرح می‏کنم.

  درس های الهی از کرونا را دریابیم!

اولا ما باید بدانیم که اداره جهان به دست پروردگار است و اینطور نیست که خدا بشر را آفریده باشد و سپس او را رها کرده باشد، طبق آیات قرآن بسیاری از بلیاتی که بر انسانها پدید می‏ آید نتیجه اعمال خود آنهاست «وما ظلمهم الله ولکن انفسهم یظلمون» یعنی خدا به آنان ظلم نکرده بلکه آنها خود بر خویشتن ظلم کردند چرا که نتیجه خوبی، خوبی است و نتیجه بدی هم بدی است. آنجا که می‏فرماید: 

«إن احسنتم احسنتم لانفسکم وإن اساتم فلها» (سوره اسراء، آیه ۷)

یعنی اگر کار نیک و خوبی انجام دهید در حقیقت این خوبی را به خودتان کرده اید و اگر هم بدی کنید نتیجه این بدی را خودتان می‏بینید.

پس بنابراین اگر هم عقوبت‏های الهی در جوامع پدید می‏آید در نتیجه رفتار خود انسانهاست و فلسفه و آن هم برای تذکر و بیداری بشر است. در سوره اعراف آیه ۱۳۰ می خوانیم: «ولقد اخذنا آل فرعون بالسنین ونقص من الثمرات لعلهم یذکرون» یعنی بدرستی که ما آل فرعون را دچار قحطی و کمی و کاستی محصولات ساختیم شاید متذکر شوند.

بعضی وقتها بشر خیلی افسار گسیخته می‏شود و گاهی ستم ها، کشتارها و جنایاتی رخ می‏دهد که عرش الهی را می‏لرزاند و فرشتگان الهی به شکوه به درگاه الهی عرض می‏کنند این همان انسانی است که ما باید بر او سجده می‏کردیم! و خدا نکند که غضب الهی غلبه کند و خدای مهربان را به مجازات و تادیب بشر وادارد چه کسی تصور می‏کرد ویروسی پیدا شود که قابل رویت نیست و برای دیدن او باید چند میلیون مرتبه بزرگ شود تا با وسایل علمی دیده شود و تازه این موجود بی نهایت ریز دارای هیکل و شاخک و شکل و قیافه و رنگ هم باشد!

تمام پیشرفت‏های علمی بشر ماه هاست به چالش کشیده شده است چرا که نمی‏توانند برای آن چاره‏ای بیابند؟!

برای پروردگار کاری ندارد که این بلیه را به طرفه العینی از سطح جهان پاک کند و این در قدرت پروردگار هست و خود فرموده است: «إنما امره إذا اراد شیئا ان یقول له کن فیکون» (سوره یاسین، آیه ۸۲).

یعنی قطعا فرمان پروردگار چنین است که چون چیزی را اراده کند همین که بگوید باش، بی درنگ و همان لحظه محقق می‏شود و یا در سوره نحل، آیه ۴۰ می‏فرماید: «إنما قولنا لشیء إذا اردناه ان نقول له کن فیکون» یعنی بی شک اگر ما چیزی را اراده کنیم، کافی است فقط بگوییم باش، و همان لحظه هست و موجود خواهد شد. البته گاهی هم ممکن است رفع بلیه در یک سیر طبیعی انجام شود و به دست خود بشر، راه حلی را خدا پیش پای او بگذارد و لیکن علیرغم همه دعاهایی که تاکنون توسط مردم و خوبان شده است، این ویروس همچنان به کشتار می‏پردازد، نشانه آن است که هنوز بشر تادیب نشده است و حکمت هایی در این امر محقق است که حتی خدا حاضر می‏شود تا حج خانه اش تعطیل شود! و درب مساجد و کلیساها و عبادتگاه ها همچنان بسته بماند! و عزاداری امام حسین علیه السلام و محرم و عاشورا و اربعین نیز بی تاثیر از این ماجرا نیست. ما باید در این مواقع و در این قضایا تفکر کنیم و درسهای الهی را دریابیم که چرا قدر مساجد را نداشتیم، قدر نمازهای جماعت را، قدر بسیاری از اعمال و مناسک را نداشتیم و توفیق آن گرفته شد! قبل از کرونا چند درصد مردم در مساجد نماز می‏خواندند، غالب مساجد یک یا دو وعده بیشتر نماز جماعت نداشتند آن هم با یک جمعیت بسیار اندک و سالخورده! وقتی قدر نعمت‏ها را نداشته باشیم و یا حتی کفران نعمت کنیم سلب نعمت می‏شود و حتی عذاب الهی پدید می‏آید «لئن شکرتم لازیدنکم ولئن کفرتم إن عذابی لشدید» (سوره ابراهیم، آیه ۷). اگر شکر گزار بودید، خدا نعمت هایش را افزون خواهد کرد و اگر کفران نعمت کنید به عذاب شدید الهی دچار خواهید شد، اینها قواعد و سنت‏های الهی است که ما باید به آنها توجه داشته باشیم.

گاهی خداوند نعمتی را می‏گیرد تا انسان قدر آن را بداند، چون انسان معمولا در آسایش و راحتی کمتر قدر نعمت‏ها را می‏داند و شکر گزار نیست، نعمت سلامتی، نعمت بسیار مهمی است، آیا چند بار در روز از خدا بابت داشتن سلامتی شکر می‏کنیم، اصلا توجه به نعمت‏های پروردگار نداریم و حال آنکه می‏فرماید: «وإن تعدوا نعمت الله لا تحصوها» (سوره ابراهیم آیه ۳۴) اگر بخواهید نعمت‏های پروردگار را شمارش کنید هرگز نمی‏توانید.

خاطره‏ای جالب توجه از حفظ قرآن توسط اسیران در بازداشتگاه های صدام

نمی دانم خاطرتان هست هنگامی که اسیران جنگ تحمیلی بعد از سال ها اسارت در بازداشتگاه های صدام در عراق به میهن باز گشتند، بسیاری از آنها حافظ قرآن بودند! من خیلی تعجب کردم و دیدم چند هزار حافظ قرآن در بین اسیران، این چیز عجیبی است و تحقیق کردم تا علت آن را بیابم، آخر به این نتیجه رسیدم که نبودن قرآن در کمپ‏های اسیران و حتی ممنوعیت شدید آن موجب شده است تا آنها حافظ قرآن شوند!

یکی از آنها گفت در بازداشتگاه چند هزار نفری ما حتی یک قرآن وجود نداشت و ما همیشه در حسرت قرآن خواندن بودیم و محفوظاتی هم نداشتیم تا اینکه با تلاش بسیار، بطور قاچاقی توانستیم یک جلد قرآن از طریق یکی از نگهبان های عراقی مخفیانه به دست آوریم، آن یک جلد قرآن را ورق ورق کردیم و بین اسیران توزیع کردیم و مقرر شد هر کس سعی کند ورق خود را ظرف یک یا دو روز حفظ کند و به دیگری بدهد و ورق او را بگیرد و بدینگونه هزاران نفر اسیر در زندان و تحت شکنجه با یک جلد قرآن حافظ قرآن شدند! حالا اگر در بازداشتگاه ها مملو از قرآن و مفاتیح بود کسی به فکر حفظ کردن می افتاد؟! بسیار عده ای قلیل! و همه اینها به خاطر آن است که قدر نعمتی را تا داریم نمی‏دانیم و تا از دست بدهیم متوجه می‏شویم.

الان در مساجد و حسینیه‏ها هر کدام صدها جلد قرآن موجود است و در هر خانه‏ای شاید چند جلد قرآن هست، اما چقدر به قرآن رجوع و استفاده می‏شود؟! لذا گفته اند: 

آب کم جو تشنگی آورد بدست

تا جوشد آبت از بالا و پست

در اسلام عقل و شرع بر هم منطبق هستند

ثانیا نکته مهمی که در این مقوله باید توجه داشت این است که اساسا اسلام دین مبتنی بر عقل است و هیچ حکمی در اسلام خلاف عقل وجود ندارد، لذا فرموده اند: «کلما حکم به العقل حکم به الشرع و کلما حکم به الشرع حکم به العقل» یعنی هر چیزی که عقل به آن حکم می‏کند شرع نیز به همان حکم می‏کند و هر چیز که شرع به آن حکم کرده است، عقل نیز به همان حکم کرده است.

پس بنابراین ما در هیچ مسئله‏ای مخصوصا در امور دینی و عبادی، اعمال و مستحبات نباید غیر عقلانی فکر کنیم، اگر پزشکان و کارشناسان بهداشت و درمان برای جلوگیری از فراگیری ویروس منحوس کرونا دستوراتی می‏دهند، آن را عین دستور شرعی بدانیم، همانطور که رهبری معظم انقلاب و مراجع بزرگوار  از همان ابتدا نظر متخصصان وزارت بهداشت و درمان را ملاک عمل دانستند و بارها بر رعایت نقطه نظرات آنان مانند استفاده از ماسک و حفظ فاصله‏های اجتماعی و شستن پیوسته دستها و رعایت بهداشت و نظافت مکرر تاکید فرموده اند، در حقیقت حکم شرعی هم همین است چون عقل و شرع بر هم منطبق هستند. 

در مسئله عزاداری امام حسین علیه السلام باید عاقلانه رفتار کرد

حفظ جان بر همه واجب است

در مسئله عزاداری حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام هم باید عاقلانه فکر و رفتار کنیم و دچار احساسات نشویم، حفظ جان بر همه واجب است، حتی در بحث حج تمتع واجب داریم که اگر بیم از دست رفتن جان باشد، و حاجی مستطیع هم باشد، حج واجب موقتا از او برداشته می‏شود تا زمان مناسبش و با امنیت فرا رسد و اصلا یکی از شرایط مستطیع شدن، علاوه بر استطاعت مالی، استطاعت جانی و امنیتی است.

شما ملاحظه می‏فرمائید که در خصوص یک عمل واجب که در عمر انسان یک بار هم اتفاق می‏افتد، دین اسلام چقدر عقلایی فکر کرده است حالا در خصوص مستحباتی مانند عزاداری‏ها به طریق اولی باید حق النفس و حفظ نفوس مد نظر باشد.

به نظرم سخنان ریاست جمهوری نیازمند توضیح و تبیین تکمیلی بیشتری است تا صورت مسئله اشتباه نشود و خدای ناکرده اگر اجتماعات عظیم و فشرده در مساجد و حسینیه‏ها تشکیل شود، قطعا با گسترش و فراگیرتر شدن ویروس کرونا روبه رو خواهیم شد.

همانطور که تاکنون هرگز تجمع ها مخصوصا در فضاهای بسته ممنوع بوده تا مادامی که خطر رفع نشده است این قاعده پابرجا باشد و عزاداری‏ها حتما در محیط‏های باز و با رعایت فاصله‏های اجتماعی باشد و مخصوصا برای ورود و خروج مراسم‏ها طوری تدبیر شود که جمعیت به همدیگر نزدیک نشوند و فاصله حداقل یک متری یا دو متری رعایت شود و همانطور که در ماه رمضان صدا و سیما در برنامه‏های مذهبی فعال بود در ایام محرم نیز از بهترین سخنران ها و مداحان استفاده کند تا همگان بتوانند بهره مند شوند و قطعا توسل به امام حسین علیه السلام برای شفای بیماران و رفع این بلیه کارساز خواهد بود و عزاداری حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام ان شاء الله به نحو احسن انجام می‏گیرد منتها شکلش متفاوت می‏شود و بیشتر در فضاهای باز و با رعایت فاصله و استفاده از صدا و سیما و همچنین شرکت آنلاین در مراسم عزاداری با استفاده از فضای مجازی می‏تواند باشد. امیدواریم خدای متعال به حرمت قرآن و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و اهل بیت مطهر او علیهم السلام، بشر را از خواب غفلت بیدار کرده و این ویروس منحوس را از جوامع انسانی محو فرماید، بعون الله تعالی.

خادم القرآن ، مرتضی نجفی قدسی