مترجم و مفسر قرآن کریم تاکید کرد: اختلاف قرائات، مبنای روایی درستی ندارد، بنابراین متواتر و حجت نیست و براساس نظر برخی فقها، در نماز کفایت نمیکند.
حجتالاسلام والمسلمین دکتر محمدعلی رضایی اصفهانی، قرآنپژوه، مفسر و مترجم قرآن کریم در ادامه سلسله جلسات فقهالقرآن در دارالقرآن علامه طباطبایی(ره) به طرح مباحثی درمورد قرائات سبعه پرداخت و گفت: در این بحث سؤالاتی مانند اینکه اگر فردی قرائت قرآن را براساس قرائتهای غیرمشهور تلاوت کند، آیا قرآن خوانده است یا خیر و اگر پولی بابت قرائت قرآن بگیرد مشروع است یا خیر؟ مطرح میشود.
وی ادامه داد: کسانی مانند آیتالله خویی و معرفت چون تسلط بیشتری بر مباحث علوم قرآنی داشتهاند احکام فقهی دقیقتری نیز نسبت به دیگران ارائه کردهاند.
دکتررضایی اصفهانی با اشاره به معنای قرائت بیان کرد: وقتی «قرآن» گفته میشود دارای سه معناست؛ یکی قرآن مکتوب یا مصحف که عموم مردم همین معنا را در ذهن دارند؛ وجه دوم این است که قرآن به معنای قرائت است، لذا علامه معرفت فرموده است که قرائت یک چیز است و قرآن چیز دیگری و سومین وجه نیز قرائت ملفوظ پیامبر(ص) است که متواترا به ما رسیده است.
نویسنده تفسیر مهر با بیان اینکه قرائت وجهی از وجوه احتمالی نص قرآن است تصریح کرد: قراء سبعه، شامل نافع بن نعیم مدنی، عبدالله بن کثیر مکی، عاصم بن ابی مجد کوفی، حمزه زیات کوفی، علی بن حمزه کسایی، ابوعمرو بن علاء بصری، عبدالله دمشقی و ... است که عموما همعصر امام باقر و امام صادق(ع) بودهاند و این امکان وجود داشت که امام صادق(ع) بفرمایند مردم همانند یکی یا همه این قراء بخوانند ولی هیچ روایتی در این زمینه وجود ندارد و امام فرمودهاند که قرآن را همانند قرائت مشهور میان مردم بخوانید.
نظر موافقان قرائات سبعه
وی با بیان اینکه این افراد هیچکدام در دوره پیامبر نبودهاند، بنابراین روایت سبعة احرف بر فرض صحت سند و دلالت، بر قرائتهای این قراء صدق نمیکند به نظرات برخی علمای شیعه و سنی در این زمینه پرداخت و اظهار کرد: زرکشی که در قرن هفتم میزیسته معتقد است که قراء سبعه در نزد همه، معتبر و متواتر هستند؛ زرقانی نیز که از مهمترین عالمان علوم قرآنی در نزد اهل سنت است نهتنها قرائت سبعه بلکه عشره را نیز متواتر میداند؛ عاملی از علمای شیعه نیز معتقد است که بیشتر علمای شیعه میگویند واجب است که قرآن را بر اساس قرائات متواتر سبعه، قرائت کنیم.
مخالفان قرائات سبعه
این مترجم قرآن کریم به نظر مخالفان پرداخت و ادامه داد: آیتالله خویی از ده تن از علما نقل کرده است که قرائات سبعه، متواتر نیست، در البیان نیز مفصلترین بحث را دارند و علامه معرفت نیز مخالف است همچنین صاحب تفسیر اطیب البیان، چندین نفر از جمله فخر رازی و وحید بهبهانی و ... را نام میبرد که از مخالفان تواتر قرائات سبعه هستند.
حجت الاسلام رضایی اصفهانی عنوان کرد: از دید علامه معرفت، قرائات سبعه نهتنها متواتر نیست بلکه خبر واحد است و سند خبر آنها نیز مشکل دارد؛ برخی نیز گفتهاند این قرائات در زمان خود روای متواتر بوده و یا زمانی که ابن مجاهد در قرن سوم آن را گردآوری کرده متواتر بوده است؛ برخی هم معتقدند که درست است قرائت به پیامبر نمیرسد ولی به خود قاری میرسد که باز این مسئله هم درست نیست.
نویسنده تفسیر مهر بیان کرد: آقای مودب در کتاب حدیث هفت حرف بحث مفصلی در مورد این مسئله دارد و اشکالاتی بر موافقان این موضوع مطرح کرده است از جمله اینکه که اگر پیامبر فرموده است که قرائت قرآن بر سبعة احرف باشد این مسئله مربوط به زمان خود پیامبر(ص) است و ربطی به دوره قراء سبعه ندارد؛ اشکال دیگر ایشان نیز این است که براساس برخی روایات شیعه، نزول قرآن بر قرائات سبعه باطل است همان طور که امام صادق فرمودند قرآن، واحد است و از خدای واحد به یک قرائت نازل شده است.
وی افزود: دکتر حجتی معتقد است که برخی از قراء براساس هوای نفسانی خود قرآن را طوری میخواندند که موجب جلب توجه مردم شود، برخی اجتهاد در قرائت کردند و برخی نیز براساس لهجه خودشان میخواندند ضمن اینکه براساس نظر علامه معرفت، سند این روایت ضعیف است و روایت سبعة احرف نیز در صورت پذیرش خبر از آینده نمیدهد.
دکتر رضایی اصفهانی تصریح کرد: براساس مطالب بیان شده، قرائات سبعه، متواتر و حجت نیست و قرآن بودن هم با آن، اثبات نمیشود؛ زیرا باید خدا نازل کرده و پیامبر بر اساس آن خوانده باشد.
عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) گفت: برخی تصور میکنند قرائت حفص از عاصم، فی نفسه حجت است در صورتی که این طور نیست و اگر معتبر است به این دلیل است که عاصم مطابق با قرئت همه مردم میخواند.
حجت الاسلام رضایی اصفهانی با بیان اینکه ما اشتغال یقینی به قرآن در نماز داریم که حمد و سوره است تصریح کرد: بنابراین در قرائت این دو سوره باید قرائت متواتر را بخوانیم و چون قرائت سبعه و عشره، متواتر و حجت نیست، قرآن بودن آن مورد تایید نیست و خواندن براین اساس نیز میتواند در نماز ایجاد اشکال کند.
وی با بیان اینکه اختلاف لهجه در قرائت ایرادی ندارد، بیان کرد: در میان فقهای معاصر، آیت الله سبحانی با صراحت گفته که قرائت سبعه در نماز کفایت نمیکند، امام نیز احتیاط فرموده است و بقیه مراجع نیز اختلافاتی دارند.
بازتاب خبر در رسانه ها:
-------------------------
در پی خیزش گسترده و سرتاسری دانشجویان در آمریکا در حمایت از مردم مظلوم غزه و فلسطین، مرتضی نجفی قدسی در یادداشتی چنین آورده است: