المیزان موجی در عرصه تفسیر ایجاد کرد، اما لازم است کتاب‌های دیگری هم دنبال آن بیاید و انشاءالله المیزان‌های دیگری در پرتو تفسیر المیزان نوشته شود. 

محفل انس با قرآن در بیت علامه طباطبایی با حضور نخبگان قرآنی حوزه و سخنرانی حضرت آیت‌الله سبحانی برگزار شد.

به گزارش خبرگزاری حوزه، در این نشست که شب گذشته با شرکت برخی از فضلا و اساتید تفسیر حوزه، حافظان و قاریان قرآن کریم و مسئولین مؤسسات حوزوی برگزار شد، حضرت آیت‌الله سبحانی در سخنانی به بیان ضرورت نگارش تفاسیر جدید پرداختند.

معظم‌له با اشاره به ابعاد مختلف قرآن کریم، گفتند: یکی از ابعاد مهم قرآن، نهایت‌ناپذیری آن است؛ هر کتابی با مطالعه به پایان می‌رسد شاهنامه با 60هزار بیت و جواهر‌الکلام با 41 جلد تمام می‌شود، اما با وجود این که 14 قرن از نزول قرآن می‌گذرد و هزاران نفر درباره آن مطالعه و صدها تفسیر نوشته شده هنوز جای بحث در قرآن باقی است.

*قرآن نهایت‌ناپذیر است

ایشان با بیان این که قرآن فعل خداست، یادآور شدند: فرستنده قرآن نهایت‌ناپذیر است و جایی که فاعل نهایت‌ناپذیر باشد، فعل هم نهایت‌ناپذیر خواهد شد.

این مرجع تقلید ادامه دادند: قرآن فعل تشریعی و جهان آفرینش فعل تکوینی خداوند است، همان طور که هر قدر تمدن‌های مختلف درباره طبیعت و خلقت بحث کرده‌اند و هنوز جای بحث باقی است درباره قرآن هم همین طور است و تا روز قیامت می‌توان درباره آیات آن بحث کرد.

حضرت آ‌یت‌الله سبحانی افزودند: به همین دلیل است که تفاسیر در هر دوره عوض شده و کامل‌تر شده است و تفاسیر قرن 14 با سایر قرون فرق دارد.

*اعجاز قرآن درباره علم تمام موجودات

ایشان سپس به یکی از اعجازهای قرآن کریم اشاره کرده و گفتند: فلاسفه با برهان و استدلال به این نتیجه رسیده‌اند که در تمام ذرات جهان علم و آگاهی هست و هر موجودی به تناسب درجه وجودش علم دارد، اما قرآن قرن‌ها قبل و در محیطی که هیچ دانشگاهی نبوده فرموده «تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ وَإِن مِّن شَيْءٍ إِلاَّ يُسَبِّحُ بِحَمْدَهِ وَلَـكِن لاَّ تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ إِنَّهُ كَانَ حَلِيمًا غَفُورًا »( 44اسراء)

معظم‌له یادآور شد: «ولکن لا تفقهون» یعنی علم منحصر به حیوان، انسان، جن و ملک نیست، بلکه تمام تمام ذرات جهان علم دارند و تسبیح می‌گویند. فلاسفه از طریق برهان و سالکان و عارفان از طریق شهود به این حقیقت رسیده‌اند.

*علم زمین در قرآن کریم

مفسر برجسته قرآن کریم با اشاره به آیه شریفه «یَوْمَئِذ تُحِدِّثُ أَخْبَارَهَا »(4زلزله)، اظهار داشتند: این آیه می‌فرماید زمین علم دارد، ولی ما درک نمی‌کنیم نه اینکه خداوند در قیامت به او علم می‌دهد.

حضرت آیت‌الله سبحانی به آیات دیگری در همین زمینه اشاره کرده و افزودند: سنگ از بالای کوه به خاطر خشیت خدا به زمین می‌افتد و فرق خشیت و خوف در این است که انسان از ظالم می‌ترسد و خوف دارد، ولی خشیت یعنی ترس همراه با پذیرش عظمت.

ایشان در تفسیر آیه شریفه «لَوْ أَنزَلْنَا هَذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَّرَأَیْتَهُ خَاشِعًا مُّتَصَدِّعًا مِّنْ خَشْیَةِ اللَّهِ وَتِلْکَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ »(21حشر)، یادآور شدند: مفسران این آیه را به صورتی حمل می‌کنند که اگر کوه علم داشت متلاشی می‌شد اما این مطلب خلاف صریح آیه است.

معظم‌له با تاکید بر این که نباید از ظواهر قرآن دست برداریم، خاطرنشان کردند: یک کلمه از ظواهر قرآن قابل تأویل نیست البته دو نوع ظاهر داریم یکی مستقر و دیگری متزلزل که ظاهر متزلزل مثل آیه شریفه «ان‌الله علی‌العرش استوی»‌است.

این مرجع تقلید تصریح کردند: باید تمام ظواهر قرآن محفوظ باشد وگرنه ما هم مانند مسیحیان و یهودیان می‌شویم و دائماً قرآن را تأویل می‌کنیم.

*ضرورت تحقیق و مطالعه روی تفسیر المیزان

حضرت آیت‌الله سبحانی با بیان این که نباید به تفاسیر پیشینیان اکتفا کنیم، گفتند:  باید فکر خود را به کار بیندازیم، چون اگر مقلّد باشیم، پیش نمی‌رویم؛ البته باید از نظر گذشتگان هم بهره‌مند شویم.

ایشان افزودند: ‌تفسیر المیزان موجی در عرصه تفسیر ایجاد کرد، اما لازم است کتاب‌های دیگری هم دنبال آن بیاید و انشاءالله المیزان‌های دیگری در پرتو تفسیر المیزان نوشته شود.

معظم‌له تصریح کردند: المیزان کتاب قرون و ادوار است، اما برای زنده نگه داشتن آن لازم است که شاگردان علامه و اساتید تفسیر حوزه بحث‌های ایشان را تکمیل کنند تا هم خودشان پیشرفت کنند و هم این کتاب پایدار بماند.

حضرت آیت‌الله سبحانی در همین زمینه به بیان خاطره‌ای از شهید آیت‌الله سید محمد باقر صدر پرداخته و گفتند: "فلسفتنا" و "اقتصادنا" در آن زمان کتاب‌های خوبی بود، اما شهید صدر به شاگردانش گفته بود این دو کتاب را تکمیل و بهتر کنید تا بمانند.

معظم‌له با اشاره به عرضه تفسیر المیزان در یکی از نمایشگاه‌های کتاب مصر، خاطرنشان کردند: یکی از اساتید سنی پس از مشاهده المیزان گفته بود کتاب قیّم لولا أنّه شیعیٌ که البته مدح در بیان ذم است.

ایشان در پایان ابراز امیدواری کردند که دارالقرآن علامه طباطبائی به آموزشگاه عالی قرآن در سطوح مختلف تبدیل شود

حضرت آیت الله سبحانی در پایان  یادآور شدند: مؤسس این مرکز «علت محدثه» است و اساتید قرآن باید «علت مبقیه» باشند و کمک کنند تا این مرکز بدرخشد.