استاد برجسته حوزه ضمن تبیین مفهوم زکات در آیات مکی و مدنی به نقش آن در جامعه پرداخت و گفت: اختلاف طبقاتی شدید، که یکی از عوامل آن عدم پرداخت زکات است، باعث دشمنی در جامعه می‌شود.

آیت‌الله رضا استادی، دوشنبه 11 آبان ماه در ادامه جلسات تفسیر سوره مومنون در دارالقرآن علامه طباطبایی، با بیان اینکه آیات قرآن در دو دسته مدنی و مکی تقسیم‌بندی شده‌اند، اظهار کرد: اگر مفهوم آیات نیاز به شناخت مکی و مدنی بودن داشته باشد باید تا حد ممکن و با قرائن آن را مشخص کنیم تا به تفسیر دقیق‌تری برسیم.

وی ادامه داد: زکات از آن دسته کلماتی است که در مدینه تشریع شده ولی در برخی سور مکی نیز وجود دارد. بنابراین در سور مکی یک مفهوم و در سور مدنی نیز مفهوم دیگری دارد.

استادی تصریح کرد: اگر زکات در سور مدنی باشد همان زکات اصطلاحی امروزی است ولی اگر در سور مکی باشد مفهوم عام تری دارد و آن تزکیه است.

وی با بیان اینکه تقسیم‌بندی قرآن به جزء و حزب و عشر و ... جزء مواردی است که در طول زمان به قرآن اضافه شده است گفت: سوره و آیه هم در قرآن وجود دارد و هم در روایات اهل بیت(ع) ولی مابقی تقسیم‌بندی‌ها وجود ندارد و پیداست که به تدریج مردم این تقسیم بندی را انجا م داده‌اند.

تعداد درست آیات قرآن

عضو شورای عالی حوزه بیان کرد: در مورد تعداد آیات، عددهای مختلفی ذکر شده است که قطعا عدد مشهور 6666 آیه نادرست است و مشهورترین آنها یعنی 6236 آیه درست‌ترین عدد به نظر می‌آید که با قرآنی که در دست ما وجود دارد تطابق می‌کند البته باید 113 بسم الله‌ الرحمن الرحیم را نیز به آن بیافزائیم که براساس نظر فقها جزء قرآن است.

استادی عنوان کرد: تقریبا 90 سوره مکی و مابقی مدنی است و هیچ کس هم مدعی نیست که ترتیب نزول همین ترتیب فعلی مصحف شریف است و ادله محکمی داریم که آیات نیز به ترتیب فعلی نبوده و مثلا آیه تطهیر مستقلا نازل شده و بعدا به دستور پیامبر در جای فعلی قرار گرفته است.

استاد حوزه علمیه با بیان اینکه قطعا قرآن فعلی از حیث محتوا با قرآنی که از صدر اسلام در دست مسلمین بوده یکی است گفت: در بحث مدنی و مکی بودن نیز اگرچه کتب علوم قرآنی مانند الاتقان و تمهید و ... تقسیم بندی کرد‌ه‌اند ولی موضوعی قطعی نیست و براساس دید علامه طباطبایی باید بر اساس قرائن تفسیر کنیم.

استادی ادامه داد: بنابراین نباید در تفسیر چندان مقید به این مطالب باشیم و به قرائن هم حتما توجه کنیم حتی در آیات نیز این وضع دیده می شود مثلا در فارسی ما وقتی نقطه می گذاریم ختم کلام است ولی در آیات قرآن نشانه پایان آیه به معنای ختم آن کلام نیست زیرا براساس نظر علامه برخی واژه‌های آیه فوق برای آیه بعدی بوده که احتمالا در کتابت این مسایل پیش آمده است.

استاد برجسته حوزه با اشاره به آیه للزکوة فاعلون تصریح کرد: اگر زکات در سوره‌های مکی باشد پاکیزه کردن و یا زکات مستحبی است زیرا زکات تنها مخصوص اسلام نبوده است و اگر در آیات مدنی باشد در این صورت اصطلاحی خواهد بود و در این آیه نیز براساس نظر علامه طباطبایی با تزکیه می سازد زیرا فاعلون بر زکات کسانی هستند که کاری انجام می دهند و دادن مال، فعل نیست درست مانند اینکه به کسی بگوئیم این غدا حرام است اما غذا حرام نمی شود بلکه خوردن آن حرام است.

وجه ممیزه تفسیر و ترجمه آیت‌الله مشکینی

استادی بیان کرد: آیت الله مشکینی در ترجمه و تفسیری که داشتند روششان این بود که احتمالات مختلف معنایی را قید کنند و از این جهت این تفسیر و ترجمه از دیگران متمایز است.

استادی ادامه داد: یکی از موارد رایج این است که در قرآن هرکجا زکات و نماز در کنار هم آمد زکات اصطلاحی است ولی این موضوع درست نیست بلکه هر کجا زکات همراه با «ایتاء» بود می‎توان آن را بر اصطلاحی حمل کرد و گرنه نمی توان؛ زیرا در آیاتی داریم که حتی دادن یک فرزند بهتر به جای فرزند بد در سوره کهف با عنوان زکات قید شده است.

راز سعادت جامعه

استادی با اشاره به معانی مختلف زکات از جمله تزکیه جامعه اظهار کرد: انسان به سعادت نمی‌رسد مگر اینکه جامعه به سمت سعادت برود و هر کسی به حق خودش برسد از این رو وجود اختلاف طبقاتی در اسلام جایز است ولی اختلاف طبقاتی فراوان درست نیست زیرا باعث دشمنی در جامعه می‌شود.

4 عامل قوام دین

استاد برجسته حوزه افزود: در روایتی داریم که قوام دین به 4 چیز است، یکی ثروتمندی که از اضافه مالش در راه کمک به دیگران استفاده کند، فقیری که دین به دنیا نفروشد، عالمی که علمش را در اختیار دیگران قرار دهد و جاهلی که به دنبال رفع جهل باشد.

وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه کلمه «ناس» در قرآن 250 بار آمده است عنوان کرد: ناس و آمنوا در قرآن مرد و زن را شامل می شود که این سؤال پیش می آید آیا در سوره مومنون خطاب مومنون فقط مردان هستند یا همه انسان ها که باید گفت همه اعم از مرد و زن را شامل می شود ولی مشی ادبی قرآن به گونه‌ای است که خطاب مذکر را در ناس و مومنون برای زنان نیز به کار می‌برد و ما در قوانین امروزی این مسئله را شاهدیم.

بازتاب خبر در رسانه ها :

خبرگزاری ایکنا

--------------------

روزنامه جمهوری اسلامی

--------------------

سایت خبری فارسی نیوز

سایت خبری شیعه نیوز