قرآن‌پژوه و رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث المصطفی(ص) با بیان اینکه ناشزگی براساس قرآن، مختص زنان نیست و درباره مردان نیز صادق است، تاکید کرد: یکی از عوامل گرایش زنان غیرمسلمان به اسلام در سال‌های اخیر جاذبه حقوقی قرآن کریم در دفاع از حقوق زنان است.

حجت الاسلام والمسلمین دکترمحمدعلی رضایی اصفهانی شامگاه سوم بهمن ماه، در ادامه سلسله جلسات پاسخگویی به شبهات جدید قرآنی در دارالقرآن علامه طباطبایی (ره) با اشاره به آیه 34 سوره مبارکه نساء به شبهه ناشزه بودن و زدن زن در صورت داشتنن این صفت پرداخت.
وی ادامه داد: اصل شبهه این است که در این ایه شریفه عوان شده اکر خوف نشوز وجود داشته باشد باید «ضرب» صورت گیرد که این مسئله قصاص قبل از جنایت، غیرعادلانه و در تنافی با کرامت انسانی زن است.
حجت الاسلام رضایی اصفهانی بیان کرد: در عرب جاهلی آنان زنان را زنده به گور می کردند و به آنان ارث نمی دادند ولی قرآن همه اینها را ممنوع و برای زنان ارث قرار دارد و کرامت انسانی زن را ارتقاء بخشید و تا جایی رسید که امام علی(ع) فرمودند«المراة ریحانة» بنابراین سخن منتقدان ممکن است با وضع زن در عرب جاهلی سنخیت داشته باشد ولی با اسلام سازگاری ندارد.
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث با بیان اینکه حقوق و تکالیف براساس توانایی ها و تفاوت های جسمی و جنسی است و این مسئله عین عدالت است و اگر غیر از این باشد خلاف عدالت خواهد بود.
برخورد 3 مرحله‌ای
وی اظهار کرد: در آیه شریفه فوق که بیان شد سه مرحله در برخورد با زنان عنوان شده؛ فعظوهن، ترک همبستری با آنان و در نهایت اضراب است و مراد از ناشزه بودن نیز به معنای اینکه مثلا از پخت و پز و کارهای منزل دوری کردن نیست بلکه عدم خضوع جنسی در مقابل مرد است.
وی با بیان اینکه نشوز مختص زنان نیست و در قرآن نسبت به مردان نیز بیان شده است گفت: شاید بتوان با الغای خصوصیات همین روند سه مرحله ای را برای مردان نیز قایل بشویم که نشوز مرتبط با مردان در آیه 128 سوره مبارکه نساء بیان شده است بنابراین اختصاص ناشزگی به زنان یکی از مغالطات شبهه افکنان است.
رئیس مرکز تحقیقات قرآن کریم المهدی(عج) با بیان اینکه اساس زندگی خانوادگی محبت و مودت است تصریح کرد: مسئله ضرب روند نیست بلکه استثناست و برای رفع و معالجه ناشزگی است ضمن اینکه باید به مراحل موعظه، ترک بستر و زدن نیز توجه شود.
این قرآن پژوه در ادامه به تفاسیر مختلف درباره این آیه پرداخت و تاکید کرد: با تبیین این دیدگاه ها روشن می شود که افرادی مانند سها، نویسنده کتاب نقد قرآن در میان احتمالات تفسیری بدترین نوع و موضوعی را که غالب مفسران اسلامی آن را رد و نفی کرده اند یعنی زدن زنان به هر نحو و با خشونت را به عنوان مبنای بحث گرفته در حالی که این مسئله از طرف علمای اسلامی رد شده است.
زدن زنان ناشزه به چوب مسواک
دکتررضایی اصفهانی به احتمالات تفسیری اشاره و تصریح کرد: برخی روایات در ذیل این آیه به ضرب با چوب مسواک اشاره دارد و نحوه زدن نیز باید طوری باشد که نه سرخ کند و نه سیاه وگرنه به تعبیر علامه فضل الله هم دیه و هم قصاص دارد.
وی با بیان اینکه خوف از نشوز که منجر به زدن بشود با عقل سازگاری ندارد تاکید کرد: علمای اسلامی و مفسران برای حل این مسئله گفته اند مراد از خوف اصرار و لجبازی زن در ناشزگی است و اصرار در تقدیر گرفته شده است و اینکه مانند سها بگوییم خوف از ناشزگی مستمسکی برای زدن زنان است از اساس باطلاست زیرا مراحل سه گانه در صورتی منجر به زدن است که زن در نشوز خود اصرار داشته باشد.
این قرآن پژوه بیان کرد: در تفسیر قرآن نمی توان به ظهور ابتدایی آیه اکتفا کرد و نیازمند ظهور مستقر هستیم و زمانی ظهور مستقر است که قرائن موید مانند قرآن، روایات و عقل وجود داشته باشد و در اینجا عقل و قرینه خارجیه می گوید اضراب در صورت اصرار زن بر نشوز است.
نسخ تدریجی؛ شاهکار آیت الله معرفت
وی عنوان کرد: نسخ تدریجی دیگر تفسیری است که درباره این ایه عنوان شده و آیت الله معرفت از کسانی است که قایل به آن بوده و در واقع شاهکار ایشان در تبیین این گونه مسایل است؛ براساس این دیدگاه، نسخ تدریجی نه به معنای اصطلاحی بلکه به معنای نسخ تدریجی یک سنت غلط مانند برده داری و ... است یعنی قرآن خواسته تا از این طریق عرب خشن جاهلی را کنترل کند به همین دلیل گفته اگر خواستید زنان را بزنید ابتدا آنها را موعظه کنید و بعد بستر از ایشان جدا سازید و اگر موثر نبود بزنید آن هم زدن با چوب مسواک.
رضایی اصفهانی دیدگاه دیگر را ضرب فی الارض و یا مسافرت برشمرد و گفت: برخی گفته اند منظور این است که اگر زن ناشزه شد او را به مسافرت ببرید تا حال و هوای او عوض شود که ظاهرا آیت الله بهشتی این مسئله را در پاسخ به جوانان غربی مطرح کرده بود که خلاف ظاهر آیه است و برخی نیز برای آن شاهد از سنت آورده اند که پیامبر وقتی از دست برخی زنان خود ناراحت می شد به نزد ماریه قبطیه در مشربه ام ابراهیم می رفت که انی احتمال نیز بسیار دور است.
حجت الاسلام رضایی اصفهانی، ادامه داد: برخی گفته اند این حکم برای ترساندن است و آنقدر شدید گرفته اند تا از وقوع آن جلوگیری کنند مانند زنا و ... که احکام شدیدی برای آن وضع شده به همین دلیل در طول تاریخ اسلام زنا با چهار شاهد نمونه ندارد.
حکمی برای پیشگیری
این قرآن پژوه بیان کرد: این هنر قانونگذاری است که پیشگیری کند؛ صاحب المیزان در ذیل این آیه روایتی را از پیامبر آورده است که کنیزان خود را نزنید کسانی که می خواهید با آنها همبستر شوید یعنی اصل بر نزدن است.
عضو هیئت علمی جامعه المصطفی(ص) عنوان کرد: برخی احتمال دیگر را مخصوص زنان مازوشیسم دانسته اند که چون مخاطب آیه عام است این احتمال رد می شود.
رضایی اصفهانی ادامه داد: برخی دیگر گفته اند زدن از باب حکم قاضی در دادگاه است و باید شرایط اجرای حکم نیز تامین شود تا بتوان آن را اجرا کرد؛ مانند قطع ید در دزدی و ... که باید شرایط بسیار دشواری که برای دزدی گفته شده تامین شود تا بتوان قطع ید کرد.
دیدگاه آیت‌الله جوادی آملی
رئیس مدرسه عالی قرآن و حدیث المصطفی(ص) بیان کرد: آیت الله معرفت قایل به این دیدگاه بوده و آیت الله جوادی آملی نیز از باب نهی از منکر دانسته و همان طور که نهی از منکر قلبی، زبانی و ... و دارای مراحلی است در زمینه نشوز نیز این مراحل باید طی شود.
رضایی اصفهانی دیدگاه دیگر را زدن زنان بدون حد و مرز دانست و تاکید کرد: اجماع علما و مفسرین گفته اند که این مراد نیست ولی سها همین احتمال را مبنای قضاوت خود گرفته است.
وی با بیان اینکه من دیدگاه آیت الله معرفت یعنی نسخ تدریجی را بیشتر می پسندم تاکید کر: البته این مسئله منافاتی با دیدگاه‌های ترکیبی و پذیرش چند قول ندارد.
عوامل گرایش غیرمسلمانان به اسلام
دکتر رضایی اصفهانی در ادامه گفت: امروز دو عامل یعنی خود قرآن و دیگری حقوق زنان در اسلام مهمترین عوامل در جذب زنان غیرمسلمان به اسلام شده است یعنی یکی جاذبه فطری قرآن و دیگری حقوق اسلامی که به نفع زنان است.
وی تاکید کرد: بسیاری از زنان غربی قوانین اسلامی را متناسب با فطرت خود می دانند و اسلام را مدافع حقوق زن می دانند به همین دلیل گرایش به اسلام در سال های اخیز در اروپا و غرب رشد قابل توجهی داشته است.
وی تاکید کرد: ما در بررسی که در دایرة المعارف لایدن داشتیم به این نتیجه رسیدیم که کمترین اشکال در مقالات مربوط به حقوق زنان است و دفاع منصفانه ای از حقوق زنان از منظر قرآن داشته اند و معتقدند که قرآن کرامت زنان را در جهان ارتقاء داده است.  

بازتاب خبر در رسانه ها :

خبرگزاری ایکنا